ΓΟΝΕΙΣ

Ο εκφοβισμός στο σχολείο μεταξύ παιδιών και εφήβων είναι πολύ πιο συνηθισμένο φαινόμενο από όσο οι ενήλικες μπορούν να αντιληφθούν. Διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι μεγάλα ποσοστά  μαθητών σε χώρες όπως οι Η.Π.Α., η Μεγάλη Βρετανία, η Αυστραλία αλλά και οι Σκανδιναβικές, υφίστανται εκφοβισμό με κάποια συχνότητα (αρκετές φορές μέσα σε ένα σχολικό τρίμηνο), ενώ το φαινόμενο παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις και στην Ελλάδα. Είναι πολύ πιθανόν ένα παιδί ή ένας έφηβος στην οικογένειά σας να έχει υποστεί εκφοβισμό, ή να έχει εκφοβίσει άλλα παιδιά, ή να υπήρξε μάρτυρας σε σκηνή εκφοβισμού αδελφών, φίλων ή γνωστών του παιδιών.

Τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός (διεθνής όρος: bullying);

Μιλάμε για εκφοβισμό στο χώρο του σχολείου όταν ένας μαθητής προκαλεί κατ᾽ επανάληψη και από πρόθεση σωματικό ή ψυχικό πόνο σε κάποιο άλλο παιδί που είναι πιο αδύναμο και δυσκολεύεται να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Πρόκειται δηλαδή για μια βίαιη και επιθετική συμπεριφορά και μπορεί να περιλαμβάνει: 

•  Χτυπήματα, κλωτσιές, σπρωξιές και άλλες πράξεις σωματικής βίας
• Κοροϊδίες, πειράγματα, βρισιές, παρατσούκλια, διάδοση φημών
• Απειλές, ρεζίλεμα, αποκλεισμό από την παρέα ή προκλητική και προσβλητική αδιαφορία για τον άλλο
• Κλοπή χρημάτων, κλοπή ή φθορά προσωπικών αντικειμένων
• Αποστολή προσβλητικών ή απειλητικών μηνυμάτων μέσω διαδικτύου ή κινητών τηλεφώνων (cyber–bullying). 

Σε τι αφορά ο σχολικός εκφοβισμός τους ενήλικες;

Ο εκφοβισμός δεν είναι απλά μία “υπόθεση μεταξύ παιδιών“. Μπορεί να προκαλέσει τρόμο και να βλάψει σοβαρά όλους τους εμπλεκόμενους.

• Μπορεί να επιδράσει στην πνευματική και σωματική υγεία (κατάθλιψη, μοναξά, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση έως και τάσεις αυτοκτονίας) και στις σχολικές επιδόσεις του παιδιού που τον υφίσταται (θύμα).
• Τα παιδιά που ασκούν εκφοβισμό (νταήδες) έχουν περισσότερες πιθανότητες από τα άλλα να εμπλακούν και σε άλλου τύπου προβλήματα (βανδαλισμούς, καυγάδες, οπλοφορία, κ.ά.). Η άσκηση εκφοβισμού από παιδιά  μπορεί να είναι προάγγελος βίαιης ή προβληματικής συμπεριφοράς και στην ενήλικη ζωή τους.
• Ο εκφοβισμός μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα παιδιά που είναι παρατηρητές, ακόμη κι αν τα ίδια δεν αποτελούν στόχο.
• Ο εκφοβισμός είναι μια μορφή θυματοποίησης ή κακοποίησης και οφείλουμε να τον αντιμετωπίσουμε. 

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

• Μιλήστε με τα παιδιά σας σχετικά με τον εκφοβισμό και τις προσδοκίες σας όσον αφορά τη συμπεριφορά τους.
• Να είστε παρατηρητικοί για πιθανά σημάδια εκφοβισμού (σκισμένα ρούχα, μελανιές, φόβος να πάνε στο σχολείο, απώλεια αντικειμένων, απαίτηση για μεγαλύτερο χαρτιζιλίκι ή απόκτηση αντικειμένων που δεν δικαιολογείται) .
• Δράστε αμέσως σε περίπτωση που υποπτευθείτε ότι γίνεται εκφοβισμός ακόμα κι αν το παιδί σας δεν εμπλέκεται ενεργά.   
• Συνεργαστείτε με το σχολείο και άλλους ενήλικες της κοινότητάς σας για την πρόληψη και την μείωση του εκφοβισμού. Τα παιδιά είτε είναι θύματα, είτε είναι θύτες ή απλοί παρατηρητές χρειάζονται τη βοήθειά μας. 

Η πρόληψη του εκφοβισμού αποτελεί προτεραιότητα για τη Διεύθυνσή μας και σας ευχαριστούμε που ενδυναμώνετε και στηρίζετε αυτή μας την προσπάθεια. Εάν έχετε κάποιες ανησυχίες τώρα ή στο μέλλον, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας. Ευχαριστούμε για τη συνεργασία σας.

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟ
Παρά τη σοβαρότητα των επιπτώσεων που μπορεί να έχει μια εκφοβιστική συμπεριφορά σε ένα παιδί ή έναν έφηβο, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να θεωρούν αυτήν τη συμπεριφορά αποδεκτή. Πολλές φορές έχουμε  εντελώς μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη σχετικά με τον εκφοβισμό, όπως για παράδειγμα:

• Έτσι είναι τα αγόρια.
• Τα κορίτσια δεν εκφοβίζουν.
• Τα λόγια δεν πληγώνουν.
• Ο εκφοβισμός είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας.
• Σε κάποιους αξίζει να τους εκφοβίζουν.
• Ο εκφοβισμός ενδυναμώνει τα παιδιά.
• Ήταν απλά ένα πείραγμα.
• Το να αναφέρεις τον εκφοβισμό σε κάποιον ενήλικα είναι "κάρφωμα" 

 ΜΙΛΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟ

• ΑΚΟΥΣΤΕ - Αφήστε το παιδί σας να αφηγηθεί την ιστορία του
•  ΠΙΣΤΕΨΤΕ - έτσι ενθαρύνετε το παιδί σας να σας εμπιστευτεί
• ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΙ - Εξηγείστε στο παιδί σας πως ούτε φταίει, ούτε τουαξίζει να το εκφοβίζουν. Μην κάνετε επικριτικά σχόλια και φροντίστε να το ενδυναμώσετε
• ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΟΙ - Το παιδί δεν είναι ίσως έτοιμο να ανοιχτεί
• ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ - Εκπαιδεύστε το παιδί σας, δίνοντάς του εκείνες τις πληροφορίες που είναι σε θέση να κατανοήσει
• ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΤΕ ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ - Συζητήστε με το παιδί σας πιθανές επιλογές που θα το βοηθούσαν στην αντιμετώπιση μιας εκφοβιστικής συμπεριφοράς. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Η χρήση βίας από την πλευρά του δεν είναι λύση!!!

 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΕ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ

• Το άλλο παιδί σε πλήγωσε εσκεμμένα;
• Το έκανε μία ή περισσότερες φορές;
• Πώς αισθάνεσαι με αυτήν τη συμπεριφορά;
• Το άλλο παιδί είχε συναίσθηση ότι σου προκαλούσε πόνο με τη συμπεριφορά του;
• Το άλλο παιδί είναι τρομαχτικό, πιο δυνατό, πιο μεγαλόσωμο από σένα;

 ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΩΣ ΠΡΟΣ:

• το χρόνο του περιστατικού
• τους εμπλεκόμενους σε αυτό
• τη μαρτυρία του παιδιού σας σχετικά με αυτό
• τις επικοινωνίες που είχατε με τους εκπαιδευτικούς ή τους φορείς
• τις ημερομηνίες της επικοινωνίας σας μαζί τους
• μία περίληψη της συζήτησής σας
• τις απαντήσεις τους και τις ενέργειες που έκαναν μετά τη συζήτησή σας

 ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

• Κάντε την αναφορά σας γραπτώς
• Αναφέρετε κατά ποιον τρόπο η κατάσταση έχει επιδράσει στο παιδί σας (δεν θέλει να πάει στο σχολείο, φοβάται, παραπονιέται για στομαχόπονους και πονοκεφάλους, έχει αλλάξει συμπεριφορά εξ αιτίας του εκφοβισμού) 
• Ρωτήστε αν το σχολείο έχει υιοθετήσει κάποια πολιτική σχετικά με το θέμα του εκφοβισμού. Αν ναι, ζητήστε ένα αντίγραφο. Αν όχι, προτρέψτε τους να το κάνουν

•  Συζητήστε με το σχολείο τρόπους με τους οποίους το σχολείο θα μπορούσε να βοηθήσει - για παράδειγμα αναπτύσσοντας ένα πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τον εκφοβισμό

• Ρωτήστε τί θα μπορούσε να κάνει το σχολείο για την ασφάλεια του παιδιού σας στο σχολείο, στο σχολικό λεωφορείο, κλπ

και ...

• ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ: Το σχολείο οφείλει να λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού